Inzicht in het corrosieprobleem
Corrosie, beter bekend als roest. Een veelvoorkomend verschijnsel maar altijd vervelend. Maar wat is het eigenlijk? Hoe ontstaat het? En wat is eigenlijk RVS? Op deze vragen geven we je antwoord.
Korte uitleg
Corrosie is het proces waarbij materialen, metalen en niet-metalen, verslechteren als gevolg van oxidatie. Als staal oxideert dan ontstaat er roest. Roest is het herkenbare bruin/rode laagje op ijzer. Roest is een vorm van corrosie. IJzer/staal gaat oxideren als het in aanraking komt met lucht en vocht. Corrosie kan ook optreden op andere materialen zoals; zink, keramiek en kunststoffen.
Corrosie wordt veroorzaakt door verschillende omgevingsfactoren; zoute zeelucht, brandvertragers, rook, meststoffen, dooizout en verschillende metalen. Metalen verbinders (schroeven en nagels), bevestigingen en verankeringen kunnen door corrosie worden aangetast waardoor hun belasting sterkte verminderd.
Risico’s en onderhoud
Door de aanwezigheid van vele variabelen in een bouwomgeving kan onmogelijk precies worden voorspeld of en waneneer corrosie zal beginnen of een kritisch niveau zal bereiken. Wegens deze relatieve onzekerheid moeten voorschrijvers en gebruikers op de hoogte zijn van de mogelijke risico’s en een product kiezen dat geschikt is voor het bedoelde gebruik. Geadviseerd wordt ook om regelmatig onderhoud en inspecties uit te voeren, vooral bij buitentoepassingen.
Rode roest
In buitentoepassingen is corrosie vaak snel zichtbaar. Zelfs roestvrij staal (rvs) kan corroderen. De aanwezigheid van bepaalden soorten corrosie, bijvoorbeeld witte roest op zink, betekent niet dat de belastingssterkte is aangetast of dat het onderdeel dreigt te bezwijken. Is er rode roest zichtbaar, dan is het raadzaam een specialist in te schakelen, zodat bevestigingen en verbinders gecontroleerd kunnen worden. Rode roest wordt doorgaans altijd meer en kan veel schade veroorzaken.
Utopie
Voorkomen is ook hier beter dan genezen. Het klinkt eenvoudig, roest ontstaat doordat het metaal in aanraking komt met water en lucht. Haal water en lucht weg, dan ontstaat er geen roest. In veel situaties is dit natuurlijk een utopie.
Corrosie voorkomen op staal, metaal of ijzer is echter niet onmogelijk. Er zijn diverse technieken om roestvorming te voorkomen. Zo wordt bijvoorbeeld het metaal in auto’s beschermd met lak en kunnen bouwmaterialen verzinkt worden.
Eurocode 5
De Eurocodes zijn Europese normen en richtlijnen voor de bouwsector. Deze zijn opgesteld door onder andere constructeurs, ingenieurs, gebruikers en vakmensen uit de praktijk. Er zijn in totaal 10 Eurocodes.
Eurocode 5 bevat algemene regels en regels voor gebouwen voor houtconstructies. Naast constructieberekeningen en brandveiligheid wordt hierin ook aandacht besteed aan corrosie en coatings in 3 gebruiksklassen.
De 3 gebruiksklassen die worden onderscheden zijn:
Voor bevestigers worden verschillende coatings gebruikt, afhankelijk van de gebruiksklasse en het bedoelde gebruik van het product.
In gebruiksklasse 1 kun je bijvoorbeeld voor tijdelijke bevestiging prima een onbewerkt metaal gebruiken. In gebruiksklasse 2 wordt al snel gebruik gemaakt van verzinkte materialen, terwijl in gebruiksklasse 3 eerder geadviseerd wordt RVS (A2 / A4 Inox) te gebruiken. Gedetailleerde informatie over coatings en gebruiksklasses vind je in de catalogus Nagels en schroeven (link naar productcatalogus)
Zwembaden
In het verleden bestond er onzekerheid over de juiste keuze van de te gebruiken soorten roestvrij staal voor dragende bouwdelen in zwembaden. Sinds de publicatie van de norm EN 1933-1-4: A1 in 2015 hebben ontwerpers een duidelijke en eenvoudige leidraad om het juiste materiaal te kiezen gebaseerd op de nieuwste ontwikkelingen in de techniek.
De lucht in de ruimte van binnenzwembaden behoort tot de meest agressieve omgevingen die kunnen worden aangetroffen in bouwtoepassingen. De ontsmettingsmiddelen op basis van chloor reageren met de door de zwemmers ingebrachte verontreinigingen en produceren chloramines. Wanneer deze zich in de waterdamp van het zwembad bevinden, gaan deze condenseren op de roestvrijstalen onderdelen. Chloramines zijn de belangrijkste factor in de corrosie van roestvrij staal.
Volgens de norm EN 1993-1-4 mogen slechts 3 CRC V-staalsoorten voor dragende bouwelementen worden gebruikt. Voor deze staalsoorten is geen inspectie vereist, waardoor ze op niet-inspecteerbare plaatsen mogen worden gebruikt. De toegankelijke bouwelementen die minstens één keer per week worden geïnspecteerd vormen een uitzondering op de regel.
RVS
Vrij of vast
De benaming RVS kent iedereen. Maar is het nu roestvrijstaal of roestvaststaal? In principe zijn ze beide juist, als is roestvrijstaal het bekendst. Ga je er echt technisch op in, dan moet je concluderen dat roestvaststaal de juiste benaming is. RVS is een ijzerlegering die minstens 11-12% chroom bevat. Komt het in contact met zuurstof uit de lucht dan vormt zich spontaan een chroomoxidehuid op het oppervlak. Deze huid beschermt het materiaal tegen corrosie.
Soorten RVS
RVS kan in 4 hoofdgroepen worden onderverdeeld:
Ferritisch roestvast staal: Een roestvast staalsoort die chroom als enige hoofdlegeringselement bevat. Deze kwaliteit wordt vooral gebruikt voor goedkopere huidhoudelijke toepassingen en bekledingen.
Martensitisch roestvast staal: Net als Ferritisch RVS bevat Martensitisch RVS als hoofdbestanddeel chroom. Deze soort heeft een hoger koolstofgehalte en dus een hogere hardheid. Dit staal wordt gebruikt in assen, pompen, messen en gereedsschappen.
Austhenisch roestvast staal: Austenitisch roestvast staal bevat naast chroom ook nikkel en is niet of nauwelijks magnetisch. Nikkel zorgt ervoor dat dit staal beter te vervormen is.
Duplex staal: Dit is een chroomnikkelstaal. Het heeft twee hele goede eigenschappen. Een nog grotere sterkte en een hogere corrosieweestand. Het bevat een laag nikkelpercentage en is daardoor moeilijk te bewerken. Duplex wordt vooral ingezet bij de constructie van chemische apparaten, het transport van aardgas en in boorplatforminstallaties.
De Impreg coating van Simpson Strong Tie
Het Impreg-coatingsysteem van Simpson Strong-Tie bestaat uit twee verschillende coatings die speciaal zijn ontwikkeld en getest voor weerstand tegen de verschillende (buiten)omgevingsfactoren.
Impreg+ is ontwikkeld voor standaard hout-op-hout en hout-op-staalbuitentoepassingen. Impreg+ is een elektrolytische oppervlakte behandeling die bestaat uit zink en nikkel. Dankzij deze hoogwaardige legering is de coating zeer robuust en bestand tegen temperaturen tot 300˚C. Deze unieke coating veroorzaakt geen corrosie wanneer deze in contact komt met roestvrij staal of aluminium.
Impreg X4 is ontwikkeld voor terrastoepassingen met onder druk behandeld hout. De ImpregX4 coating is gepatenteerd en is ontwikkeld om de corrosiebescherming na installatie te behouden. Tests tonen aan dat de meeste schoreven op de markt voor buitentoepassingen bestand zijn tegen belastende omgevingsfactoren zolang hun coating intact blijft. In de praktijk wordt de afwerking vaak beschadigd wanneer er geschroefd wordt. De Impreg X4 is veel sterker waardoor deze niet beschadigd wordt tijdens het schroeven. De schroeven behouden dus hun corrosiebestendigheid.